ดร.นพ.มโน เลาหวณิช
ประธานมูลนิธิกัลยาณการุณย์ และผู้อำนวยการสถาบันคานธี มหาวิทยาลัยรังสิต
กล่าว ใน ปาฐกถาปิดงานสร้างสุขที่ปลายทาง ครั้งที่ 3 "สร้างสุขที่ปลายทางของชีวิต"
วันที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563

"สิ่งสำคัญในกระบวนการ Palliative Care คือจิตอาสา โดยให้ผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง

สิ่งที่ควรทำคือเมื่อรู้ว่าคนไข้ป่วยเป็นโรคที่รักษายาก จะมีอาสาสมัครประกบตั้งแต่ต้น คอยคุยและให้กำลังใจ

โดยธรรมชาติของ Palliative Care เป็น intensive care หรือการดูแลอย่างเข้มข้น มีการมอนิเตอร์ และการบอกข่าวร้ายต้องรีบแจ้งให้เร็วที่สุด ซึ่งต้องดูแลตามมาตรฐานสากล โดยใช้ศิลปะบำบัด สัตว์เลี้ยงบำบัด สุคนธบำบัด และการใช้กัญชา ซึ่งมีผลในการบรรเทาความเจ็บปวด

การดูแลด้านสาธารณสุขไทยอย่านำแบบอย่างจากอเมริกาหรือยุโรป ต้องเป็นรูปแบบของไทยเอง ในอเมริกาเป็นระบบมือใครยาวสาวได้สาวเอา หากมีเงินจะได้รับการบริการที่ดี แต่ระบบที่ดีสำหรับประเทศไทยคือการที่ชุมชนมีส่วนร่วม ซึ่งนำค่านิยมของชุมชนนั้นมาเป็นกำลังหลักในการดูแลผู้ป่วย และค่าใช้จ่ายด้านสาธารณสุขจะลดลงมาก รวมถึงแพทย์แผนไทยยังมีสูตรอยู่มาก ต้องมีการพัฒนายาแผนไทยมาใช้ โดยเฉพาะสูตรสุขไสยาสน์และสว่างอารมณ์ โดยใช้กัญชาเป็นส่วนประกอบ แต่ยังไม่มีการพัฒนาและนำมาใช้ ซึ่งหากนำมาใช้จะลดค่าใช้จ่ายอย่างมาก นอกจากนั้นต้องสร้างสังคมที่มีสุขภาวะดี โดยเปิดโอกาสให้นักเรียน นักศึกษา และผู้เกษียณอายุเข้ามามีส่วนร่วม"