คมส.สนับสนุน บ้านไร่ศิลาทอง หมู่ ๑๐ ตำบลพิชัย จังหวัดลำปาง ชุมชนต้นแบบ
ขับเคลื่อนมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ แก้ภัยพิบัติและสร้างสุขภาวะชุมชน
 
   เมื่อวันที่ ๑๗ มีนาคม ๒๕๕๗ คณะกรรมการขับเคลื่อนและติดตามการดำเนินงานตามมติคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (คมส.) ที่มี นพ.ณรงค์ศักดิ์ อังคะสุวพลา เป็นประธาน ได้จัดการประชุม คมส.ครั้งที่ ๑/๒๕๕๗ ณ วัดบ้านไร่ศิลาทอง ต.พิชัย อ.เมือง จ.ลำปาง โดยมี นพ.อำพล จินดาวัฒนะ เลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) และ ศ.(เกียรติคุณ) พ.ญ.สยมพร ศิรินาวิน ประธานกรรมการจัดสมัชชาสุขภาพจังหวัด (คจ.สจ.) ลำปาง ๒๕๕๖ เข้าร่วม พร้อมจัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ร่วมกับ ภาคีเครือข่ายภาคประชาสังคม ผู้นำชุมชน นักวิชาการ หน่วยงานท้องถิ่นที่เกี่ยวข้อง และสื่อมวลชน
 
   นพ.ณรงค์ศักดิ์ กล่าวว่า เวที สมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ถือเป็นกระบวนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะ ผ่านการมีส่วนร่วมของประชาชน โดยมุ่งเน้นความสำคัญของภาคีเครือข่าย ทั้งภาคประชาสังคม ภาควิชาการ หน่วยราชการภาครัฐและเอกชน ร่วมเสนอประเด็นปัญหาและแนวทางแก้ไข โดยมีกระบวนการ "สมัชชาสุขภาพระดับจังหวัด" เป็นกลไกรองรับที่สำคัญ ในการนำมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติที่ผ่านมาตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๔ ไปขับเคลื่อนสู่ภาคปฏิบัติ ทั้งระดับพื้นที่และชุมชน
 
   ทั้งนี้ สมัชชาสุขภาพจังหวัดลำปาง ถือเป็นตัวอย่างของกระบวนการทำงานระดับพื้นที่ๆเข้มแข็ง ก่อให้เกิดรูปธรรมความสำเร็จอย่างชัดเจน อาทิ มติเรื่อง "การจัดการภัยพิบัติธรรมชาติโดยชุมชนท้องถิ่นเป็นศูนย์กลาง" และ "การจัดระบบและโครงสร้าง เพื่อส่งเสริมการเดินและการใช้จักรยานในชีวิตประจำวัน" เป็นต้น
 
   "คมส.ขอชื่นชมการทำงานของคณะกรรมการจัดสมัชชาสุขภาพจังหวัดลำปาง ๒๕๕๖ ที่ได้ร่วมกันขับเคลื่อนมติอย่างเข้มแข็ง ผ่านการมีส่วนร่วมของชุมชน และถือเป็นตัวอย่างความสำเร็จในการทำงานให้แก่จังหวัดอื่นๆต่อไป"
 
   ด้าน น.ส.ศิริพร ปัญญาเสน หัวหน้าทีมเลขานุการกิจ คจ.สจ.ลำปาง๕๖ และ (อดีต)นายกองค์การบริหารส่วนตำบลพิชัย กล่าวว่า ชุมชนบ้านไร่ศิลาทอง ต.พิชัย อ.เมือง จ.ลำปาง ถือเป็นหนึ่งในพื้นที่ต้นแบบ ที่ได้นำกระบวนการสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ มาปรับใช้อย่างเป็นรูปธรรม นับตั้งแต่ปี ๒๕๕๔ จนถึงปัจจุบัน มีผลงานประสบความสำเร็จในโครงการสร้างสุขภาวะ ที่เกิดจากความร่วมมือ และสานพลังขององค์กรในชุมชน ทุกภาคส่วน ช่วยให้ปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพลดลง และคนในชุมชนเกิดความตระหนัก ที่จะลุกขึ้นมาจัดการตนเองเพื่อแก้ไขปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างเป็นรูปธรรม
 
   สำหรับมติเรื่อง การจัดการภัยพิบัติธรรมชาติโดยมีชุมชนท้องถิ่นเป็นศูนย์กลางนั้น คจ.สจ.ลำปาง๕๖ ได้ขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาน้ำท่วมฉับพลันในพื้นที่ ต.พิชัย ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายทั้งบ้านเรือน ชีวิต และทรัพย์สิน โดยเฉพาะหลังเกิดเหตุอุทกภัยจากพายุ "นกเต็น" เมื่อปี ๒๕๕๔ ส่งผลให้อบต.พิชัยในขณะนั้น ระดมความร่วมมือจากชาวบ้านเพื่อแก้ปัญหาอย่างยั่งยืน ด้วยการจัดทำโครงการป้องกันภัยพิบัติในชุมชน โดยตั้งคณะทำงาน สำรวจเส้นทางเดินของน้ำและจัดทำ แผนที่ทางเดินน้ำชุมชน จึงทำให้ทราบจุดที่ก่อเกิดปัญหาและร่วมกันวางแผนแก้ไข ๑๖ จุด พร้อมทำฝายชะลอน้ำช่วยสร้างความชุ่มชื้นให้พื้นที่ป่าห้วยผาดั้น ๑,๕๐๐ ไร่ ส่งผลให้ขณะนี้สถานการณ์ดีขึ้น ผืนป่ามีความชุ่มชื้น กลับมาเป็นป่าต้นน้ำให้ชาวบ้านได้ใช้ประโยชน์ และก้าวต่อไปของชุมชนแห่งนี้ คือการสร้าง ธรรมนูญการจัดการลุ่มน้ำห้วยผาดั้น ให้เป็นกติการ่วมกันของชุมชน บ้านไร่ศิลาทอง ในหมู่ที่ ๑๐ เพื่อความยั่งยืนในอนาคต โดยมีเป้าหมายในอีก5 ปีข้างหน้าจะมีน้ำไหลตลอดปีในห้วยผาดั้น ห้วยโจ้เป็นต้น
 
   คจ.สจ.จังหวัดลำปาง ๕๖ ยังส่งเสริมกิจกรรมสร้างสุขภาวะสำคัญ อาทิ การปลูกผักปลอดสารพิษสู่ตลาดสีเขียว การรณรงค์ให้ใช้จักรยานในชีวิตประจำวัน และจัดอบรมเยาวชนให้เรียนรู้เรื่องการทำนา ปลูกผักพื้นบ้าน โดยไม่ใช้สารเคมี ทุกวันอาทิตย์ ควบคู่กับการเรียนรู้ด้านศีลธรรม โดยได้รับการสนับสนุนจาก พระอธิการไตรณรงค์ ฐิตธมฺโม เจ้าอาวาสวัดบ้านไร่ศิลาทอง หน่วยงานภาครัฐ อปท.ภาค เอกชน และภาคประชาสังคม นับเป็นการช่วยส่งเสริมให้เด็กๆหันมาใส่ใจสิ่งแวดล้อม และลดปัญหาการใช้เวลาว่างของเด็ก เยาวชนจากการ ติดเกม และพ้นจากภัยเสี่ยงอื่น อีกด้วย