แนวหน้า ฉบับวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2555 SCOOP@NAEWNA.COM “การ จะได้มาซึ่งธรรมนูญประชาชนฅนอำนาจเจริญนั้นได้ผ่านขั้นตอนอย่างเข้มข้นซึ่ง นับเป็นเรื่องที่ยาก แต่การจะทำให้ธรรมนูญเป็นจริงนั้นยากยิ่งกว่า ทั้งนี้ควรเน้นการทำงานในลักษณะ “นำร่อง” สักครึ่งหนึ่งของพื้นที่ เพราะเนื้อหาแต่ละข้อนั้นการทำให้เป็นจริงยาก เช่น การบอกให้โรงเรียนปิดเทอมตามฤดูกาลทำนาของชุมชน”

          “ศูนย์ข่าว เพื่อชุมชน” รายงานว่า เร็วๆ นี้ ที่สนามหน้าศาลากลางจังหวัดอำนาจเจริญ ประชาชน 63 ตำบล จาก 7 อำเภอ รวมพลเคลื่อนขบวนแสดงพลังภาคพลเมือง ประกาศใช้ธรรมนูญฉบับแรกของประเทศไทย ปฏิญาณตนสร้างความอยู่ดีมีสุขด้วยการจัดการตนเอง โดยมีภาคีพัฒนาร่วมงานทั้งสภาพัฒนาการเมือง (สพม.) สำนักงานปฏิรูป(สปร.)องค์การบริหารส่วนจังหวัด สภาองค์กรชุมชน 63 ตำบลภาคีพัฒนาภาคประชาชน สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน(พอช.) “ธรรมนูญ ประชาชนฅนอำนาจเจริญ” เป็นกติกาหรือข้อตกลงของคนและชุมชนในพื้นที่จังหวัดใช้ร่วมกัน เพื่อความอยู่ดีมีสุข ซึ่งภาคพลเมืองจะลุกขึ้นมาดูแลและจัดการพัฒนาชุมชน ตำบล จังหวัดของตนเองโดยธรรมนูญฉบับนี้ซึ่งได้ผ่านขั้นตอนการจัดทำเป็นมาอย่างดี เริ่ม ต้นจากเวทีหมู่บ้าน นำข้อมูลมายกร่างโดยสภาองค์กรชุมชน 63 ตำบล จัดเวทีทุกตำบลกับภาคีต่างๆ ปรับปรุงยกร่างจากตำบล และนำมาประชาพิจารณ์ที่ตำบลอีกครั้งกระทั่งประกาศใช้ธรรมนูญ

          ชาติวัฒน์ ร่วมสุข สมาชิกสภาพัฒนาการเมืองจังหวัดอำนาจเจริญ เปิดเผยว่าธรรมนูญฉบับนี้เกิดจากทุนทางสังคมของคนอำนาจเจริญที่สั่งสมกันมา โดยเฉพาะทุนคนและความรู้ภูมิปัญญาด้านเกษตรกรรม กองบุญสวัสดิการชุมชน การจัดการทรัพยากรที่ประชาชนเป็นเจ้าของร่วมกันการจัดการภัยคุกคามด้านต่างๆ อย่างความมั่นคงทางอาหารฟื้นสิ่งที่สูญหายไปให้คืนกลับมา เหตุผล ในการจัดทำธรรมนูญฯ เพื่อเป็นเครื่อง มือวางกรอบระเบียบกติกาชุมชน ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและภาคีที่เกี่ยวข้อง ใช้เป็นมาตรการสร้างประชาธิปไตยชุมชน เป็นแนวทางกำหนดแผนพัฒนา มี การเสนอฟื้น “สภาหมู่บ้าน” เป็นเวทีวางแผนกำหนดคุณสมบัติผู้นำ กำกับติดตามแผนพัฒนาของชุมชนและในระดับตำบลต้องมี “สภากลางตำบล” ประกอบด้วยสภาองค์กรชุมชน องค์การบริหารส่วนตำบล(อบต.) ท้องที่และภาคีพัฒนาในท้องถิ่น เป็นฟันเฟืองสำคัญขยับการเปลี่ยนแปลงจากฐานราก และระดับจังหวัดต้องจัดตั้ง”สภากลางจังหวัด” มี 4 ส่วน องค์การบริหารส่วนจังหวัด(อบจ.) ส่วนราชการ ธุรกิจ ภาคประชาชน เพื่อ ให้ประชาชนมีส่วนร่วมสำคัญในการจัดการตนเองในด้านการเมือง การปกครอง การจัดการทรัพยากรธรรมชาติการพัฒนาท้องถิ่นในทุกด้านแบบองค์รวม เพื่อให้ชุมชนมีความเข้มแข็งยั่งยืน

           นายแพทย์ชัยพร พรประเสริฐกุล นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดอำนาจเจริญ เห็นว่าคนอำนาจเจริญต้องแก้ปัญหาด้วยเอง โดย อบจ.พร้อมหนุนให้เดินหน้าต่อเนื่องโดยความสำเร็จจะเกิดขึ้นได้นั้นต้องไม่ ได้เกิดจากการคิดเพียงอย่างเดียว ต้องช่วยกันทำอย่างมุ่งมั่นและมีสัจจะอธิษฐานตั้งใจร่วมกันสืบสานปณิธานของ พ่อหลวง มีวิถีตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง

          ทั้งนี้อำนาจเจริญมีองค์การบริหารส่วนตำบล 42 แห่ง เทศบาลตำบล 20 แห่ง และเทศบาลเมือง 1 แห่ง “องค์การบริหารส่วนจังหวัดก็จะนำ เนื้อหาในธรรมนูญไปทำเป็นแผนคู่ขนานนโยบายจังหวัด เพราะเป็นหน้าที่ของท้องถิ่นที่จะนำไปปฏิบัติ ต้องมามองกรอบและแผนปฏิบัติการร่วมกัน อาจเป็นแผนร่วม 3 ปี ซึ่งเรามีนัดหมายประชุมกับขบวนชุมชนทุกวันจันทร์ 8 โมงเช้า เพื่อเอาธรรมนูญไปตีโจทย์ให้แตก”

          ด้าน ดร.สุจิต บุญบงการ ประธานสภาพัฒนาการเมือง(สพม.) กล่าวว่า การประกาศใช้ธรรมนูญฅนอำนาจเจริญนั้นมุ่งหวังให้ชุมชนในจังหวัดอำนาจเจริญมี ความร่มเย็นเป็นสุขด้วยการพัฒนาตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง เป็นข้อตกลงร่วมกันของประชาชนที่ไม่ใช่การบังคับ ถือเป็นการร่วมสร้างประชาธิปไตยจากฐานราก สร้างการเปลี่ยนแปลงจากล่างขึ้นบน ถือเป็นเรื่องการบ้านของประชาชนที่ต้องการร่วมมือกับรัฐในการพัฒนา โดยไม่ได้มาตามพรรคการเมืองของใคร

           กรรณิการ์ บรรเทิงจิตร รองผู้อำนวยการสำนักงานปฏิรูป แสดงความเห็นต่อธรรมนูญฅนอำนาจเจริญว่าวันนี้เป็นการผนึกกำลังพลังพลเมือง ที่น่าชื่นชมอย่างยิ่งเพราะการจะได้มาซึ่งธรรมนูญประชาชนฅนอำนาจเจริญนั้น ได้ผ่านขั้นตอนอย่างเข้มข้น ซึ่งนับเป็นเรื่องที่ยาก แต่การจะทำให้ธรรมนูญเป็นจริงนั้นยากยิ่งกว่า ทั้งนี้ควรเน้นการทำงานในลักษณะ “นำร่อง” สักครึ่งหนึ่งของพื้นที่ เพราะเนื้อหาแต่ละข้อนั้นการทำให้เป็นจริงยาก เช่น การบอกให้โรงเรียนปิดเทอมตามฤดูกาลทำนาของชุมชน ซึ่งในปี 2556 ต้องมาช่วยกันติดตามดูว่าปัญหาของคนอำนาจเจริญจะได้รับการคลี่คลายด้วยการมี ธรรมนูญหรือไม่

          ทิพย์รัตน์ นพลดารมย์ ผู้อำนวยการสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน กล่าวว่าวันนี้เป็นวันสำคัญทางประวัติศาสตร์ที่นำร่องประชาธิปไตยชุมชน โดยคนอำนาจเจริญได้ออกมาประกาศธรรมนูญฯของตนเอง หรือข้อตกลงร่วม ที่มีที่มาจากงานพัฒนาที่ร่วมกันทำ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องสวัสดิการ เรื่องสภาองค์กรชุมชนตำบล ฯลฯ เพราะมีฐานทุนที่ดี ทั้งภูมิปัญญาความรู้ โดยเฉพาะทุนคนซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญ ซึ่งเห็นได้ว่าจังหวัดนี้มีการบูรณาการหน่วยงานภาคีต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน รวมเอาพลังความรู้ พลังปัญญา พลังสังคม พลังสื่อ มาร่วมทำงาน ทั้งนี้ “ธรรมนูญประชาชนฅนอำนาจเจริญ” มี 9 หมวดคือ
          1.บททั่วไป
          2.ปรัชญาแนวคิด
          3.การเมืองภาคพลเมือง ที่มีเนื้อหาสร้างสังคมเครือข่ายแห่งการเรียนรู้ตามแนวทางวิถีประชาธิปไตย ชุมชน โดยอาศัยสภาหมู่บ้าน ฯลฯ
          4.ด้านสังคมเพื่อชุมชนเข้มแข็ง ผู้คนฮักแพงแบ่งปัน สานต่อวัฒนธรรมประเพณี โดยมีข้อเสนอจัดการด้านการศึกษา ด้านสตรี เด็กและเยาวชน ผู้สูงอายุ ผู้ด้อยโอกาส และศาสนาความเชื่อ
          5.ระบบเศรษฐกิจชุมชน กล่าวถึงการยกระดับการกินดีอยู่ดีของคนในชุมชนโดยทุกครอบครัวจะปลูกพืชผัก สวนครัวไว้กินและแบ่งปัน กองทุนเพื่อการผลิตดอกเบี้ยต่ำ ปรับวิถีการผลิตพืชเชิงเดี่ยวมาเป็นวิถีเกษตรอินทรีย์ ฯลฯ
           6.ด้าน สุขภาพ สุขภาวะที่สมบูรณ์ทั้งกาย จิต สังคม และจิตวิญญาณ หมวดนี้มีความน่าสนใจตรงการกำหนดให้มี “ธรรมนูญสุขภาพ” ซึ่งทางสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ (สช.) สนับสนุนในการจัดทำกระบวนการ
           7.ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเป็นเรื่องสิทธิชุมชนในการบริหาร จัดการทรัพยากรในท้องถิ่นของตนเอง ที่ชาวบ้านขอเข้าไปมีส่วนร่วมในการกำหนดและตัดสินใจ
           8.ด้านการรับรู้ การเข้าถึง และการกระจายข่าวสารเป็นข้อเสนอด้านการสื่อสารของชุมชน โดยชุมชนต้องเข้าถึง อิสระเท่าเทียม และเป็นเจ้าของพื้นที่สื่อสาธารณะ ผลิตเนื้อหาสาระด้วยตนเอง หลากหลายเนื้อหาสาระ และ
           9.บทเฉพาะกาล