คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ สั่งทุกหน่วยงานดูแลสุขภาพพระสงฆ์เต็มรูปแบบ เน้นจับคู่โรงพยาบาล วัด ขยายสู่ รพ.สต. เชื่อมต่อโครงการพลังบวร บ้าน-วัด-โรงเรียน คืนความเข้มแข็งให้ศาสนาเป็นพลังหลักทางสังคม รองนายกฯ เตรียมคิกออฟใหญ่ ส.ค. นี้

เมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม 2561 มีการประชุมคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 4/2561 ณ ตึกสันติไมตรี ทำเนียบรัฐบาล

พล.อ.ฉัตรชัย สาริกัลยะ รองนายกรัฐมนตรี ในฐานะประธานกรรมการสุขภาพแห่งชาติ เปิดเผยว่า รัฐบาลให้ความสำคัญในการดูแลสุขภาวะของพระสงฆ์ ซึ่งปัจจุบันมีกว่า 3 แสนรูป โดยมีกรอบและแนวทางการทำงานตาม “ธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์แห่งชาติ พ.ศ.2560” ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่เมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 2560 ที่ผ่านมา โดยที่ประชุมคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติวันนี้ ได้เร่งรัดโครงการต่างๆ ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้เกิดรูปธรรม โดยใช้ฐานงาน 1 วัด 1 โรงพยาบาล ที่กระทรวงสาธารณสุขให้โรงพยาบาลรัฐจับคู่ดูแลสุขภาพกับวัดอย่างน้อยโรงพยาบาลละ 1 วัด กำหนดเมนูกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพทั้งการตรวจคัดกรองสุขภาพ การถวายความรู้สงฆ์ การสร้างอนามัยสิ่งแวดล้อมที่ดีภายในวัด รวมถึงการให้ความรู้ประชาชนที่มารักษาที่โรงพยาบาลให้เข้าใจถึงอาหารสุขภาพที่ถวายสงฆ์ ต้องหลีกเลี่ยงหวาน มัน เค็ม เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม เพื่อให้การขับเคลื่อนเกิดผลครบวงจร ที่ประชุมเห็นควรเชื่อมโยงโครงการ 1 วัด 1 โรงพยาบาล ร่วมกับ “การขับเคลื่อนชุมชนคุณธรรมโดยพลัง บวร (บ้าน วัด โรงเรียน) สู่สังคมคุณธรรมที่มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน” ของกระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมการศาสนา ซึ่งสนับสนุนบทบาทพระสงฆ์ในการพัฒนาชุมชน โดยให้ “ศูนย์ศึกษาพุทธศาสนาวันอาทิตย์” (ศอพ.) ที่มีอยู่ 4,000 แห่งทั่วประเทศ ขยายหน้าที่ไปสู่การส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม รักษามรดกภูมิปัญญาไทย และฝึกอาชีพ ช่วยให้วัดกลับมาเป็นเสาหลักของชุมชนและสังคมต่อไป

การดำเนินการดังกล่าว เป็นการเร่งขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์สู่การปฏิบัติในพื้นที่ โดยเชื่อมโยงเอางานของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น การจัดทำระบบฐานข้อมูลสงฆ์และวัด ซึ่งสัมพันธ์กับสิทธิของพระในการเข้าถึงระบบหลักประกันสุขภาพผ่านเลขประจำตัว 13 หลัก ที่สำนักพระพุทธศาสนาแห่งชาติ กรมการปกครอง และ สปสช. เป็นหลักดำเนินการ การอบรมพระคิลานุปัฏฐากซึ่งเป็นพระดูแลพระสงฆ์อาพาธที่กรมอนามัยดำเนินการ การรณรงค์ให้ความรู้ทั้งพระและประชาชน ซึ่งกระทรวงสาธารณสุข สสส. สช. ดำเนินการ โดยหนุนเสริมกับเมนูกิจกรรมที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนดในโครงการ 1 วัด 1 โรงพยาบาล ซึ่งเปิดตัวไปเมื่อวันวิสาขบูชาที่ผ่านมา และช่วงวันเข้าพรรษานี้ กระทรวงสาธาณสุขจะเริ่มคิกออฟขยายผลโครงการสู่ “1 วัด 1 รพ.สต.” โดยนำทีมสหวิชาชีพร่วมกับ อสม. ปั่นจักรยานเยี่ยมวัดในชุมชนต่างๆ เพื่อตรวจสุขภาพพระสงฆ์และถวายความรู้ เช่น การคัดแยกขยะภายในวัด เป็นต้น
สำหรับข้อมูล 1 วัด 1 รพ. ณ วันที่ 13 กรกฎาคม 2561 มีวัดในพื้นที่เป้าหมาย 769 แห่ง จับคู่กับโรงพยาบาล 726 แห่ง และในระยะที่ 2 มีเป้าหมายขยายการดำเนินการไปยัง โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพระดับตำบล  (รพ.สต.) หรือ จับคู่ 1 วัด 1 รพ.สต. ขณะนี้มีวัด 5,403 แห่ง จับคู่กับ รพ.สต.แล้ว 9,757 แห่ง    

“ขณะนี้กำลังเกิดความร่วมมือจากทุกภาคส่วน เพื่อขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์แห่งชาติ พ.ศ.2560 ให้เกิดความสำเร็จ เชื่อมโครงการ 1 วัด 1 โรงพยาบาล กับพลังบ้าน วัด โรงเรียน หรือ บวร เป็นการปักหมุด กำหนดเป้าหมายชัดๆ ในระดับพื้นที่ทั่วประเทศว่า เราจะเริ่มสนับสนุนการขับเคลื่อนสุขภาพพระสงฆ์ให้มีสุขภาพพลานามัยแข็งแรง และวัดให้เป็นรากฐานสำคัญของสังคม ตามธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์แห่งชาติอย่างไร ที่ไหน”

ทั้งหมดนี้ สอดคล้องกับร่างแผนการขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์แห่งชาติ พ.ศ.2560 ที่ผ่านความเห็นชอบจากการประชุมคณะกรรมการขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพฯ ที่มี พระพรหมวชิรญาน ประธานฝ่ายสาธารณสงเคราะห์ของมหาเถรสมาคม เจ้าอาวาสวัดยานนาวา เป็นประธาน เมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม 2561 ซึ่งมีการขับเคลื่อนใน 5 แนวทางหลัก ประกอบด้วย 1.การจัดการระบบฐานข้อมูลพระสงฆ์ทั่วประเทศ เชื่อมโยงกับทะเบียนราษฎร์ 2.การจัดให้มีพระคิลานุปัฎฐาก 1 รูป ต่อ 1 อำเภอในปี 2562 รวมถึงพัฒนาอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด (อสว.) ในพื้นที่ 3.โครงการวัดส่งเสริมสุขภาพ และ 1วัด 1โรงพยาบาล 4.การสื่อสารที่ทำให้เกิดความรู้ความเข้าใจ สร้างสุขภาวะแก่พระสงฆ์และประชาชน และ 5.การขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์ระดับพื้นที่ ซึ่งมีการดำเนินงานอยู่บ้างแล้วในหลายแห่งที่ประสบความสำเร็จด้วยดี

“การขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์ จะเป็นเครื่องมือช่วยในการผลักดันประเด็นสุขภาพอื่นๆ ได้อีกหลายมิติ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องอาหารในโรงเรียน สุขภาพผู้สูงวัย การออกกำลังกายด้วย”

พล.อ.ฉัตรชัย กล่าวอีกว่า คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ ยังเห็นควรให้มีกิจกรรมการลงพื้นที่เพื่อ “คิกออฟ” การขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์ทั่วประเทศ ตามรูปแบบ 1 วัด 1 โรงพยาบาล/รพ.สต. ประสานโครงการพลัง บวร ในเดือนสิงหาคม 2561 เนื่องในวันแม่แห่งชาติต่อไป

นอกจากนั้น ที่ประชุมคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ ยังรับทราบความก้าวหน้าในการดำเนินการตามมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 6 พ.ศ.2556 เรื่อง “ระบบการจัดการอาหารในโรงเรียน” และการดำเนินงานของเขตสุขภาพเพื่อประชาชน (กขป.) ในพื้นที่ภาคเหนือ เขตพื้นที่ 1 เขตพื้นที่ 2 และเขตพื้นที่ 3 โดยให้ความสำคัญประเด็นเกษตรและอาหารปลอดภัย และสุขภาวะผู้สูงวัยด้วย