พิมพ์ไทย ฉบับวันที่ 21 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554

          นาย วิทยา บุรณศิริ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เปิดเผยว่าในการประชุมคณะรัฐมนตรีที่ผ่านมา ที่ประชุมได้เห็นชอบแผนจัดการเพื่อคุ้มครองสมุนไพรในพื้นที่เขตอนุรักษ์ ตามที่กระทรวงสาธารณสุขเสนอ จำนวน7 แห่ง ได้แก่ พื้นที่เขตห้ามล่าสัตว์ป่า อุทยานสมเด็จพระศรีนครินทร์กาญจนบุรีจ.กาญจนบุรี, พื้นที่อุทยานแห่งชาติแม่วงก์ จ.กำแพงเพชร, พื้นที่อุทยานแห่งชาติภูลังกา จ.นครพนม, พื้นที่อุทยานแห่งชาติทุ่งแสลงหลวง จ.พิษณุโลก,พื้นที่อุทยานแห่งชาติทะเลบัน จ.สตูล, พื้นที่อุทยานแห่งชาติปางสีดา จ.สระแก้ว,และพื้นที่อุทยานแห่งชาตินายูง- น้ำโสม จ.อุดรธานี โดยจะส่งลงประกาศในราชกิจจานุเบกษา ใช้บังคับในทางปฏิบัติต่อไป คาดว่าไม่เกินเดือนมกราคมพ.ศ. 2555

          นายวิทยา กล่าวว่า แผนคุ้มครองสมุนไพรในพื้นที่อนุรักษ์ดังกล่าวมีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกัน สมุนไพรไทยที่มักอยู่ในป่าธรรมชาติถูกฉกฉวยหรือสูญพันธุ์ ซึ่งจะส่งผลให้มีผลต่อนโยบายการส่งเสริมการใช้สมุนไพรไทยทั้งในรูปของยา สมุนไพร ใช้ทดแทนยาแผนปัจจุบัน เพื่อลดการนำเข้าจากต่างประเทศ ประการสำคัญยังสามารถพัฒนายาใหม่จากสมุนไพร โดยเฉพาะยารักษาโรคเรื้อรังเช่นโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง รวมทั้งใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร เครื่องสำอางต่างๆ ส่งออกสร้างรายไดเข้าประเทศไทยในอนาคตอีกด้วย

          ด้านนายแพทย์ สุพรรณ ศรีธรรมมา อธิบดีกรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า ตั้งแต่พ.ศ. 2551 เป็นต้นมากระทรวงสาธารณสุขได้ประกาศพื้นที่เขตอนุรักษ์สมุนไพรไปแล้ว 5 แห่ง ได้แก่
          1. พื้นที่เขตอนุรักษ์ภูผากูด จ.มุกดาหาร ซึ่งถือเป็นพื้นที่นำร่องในการจัดทำแผนแห่งแรก
          2. พื้นที่ป่าชุมชนบ้านหัวทุ่ง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเชียงดาวจ.เชียงใหม่
          3.พื้นที่เขตรักษาพันสัตว์ป่า ซับลังกา จ.ลพบุรี
          4.พื้นที่เขตอุทยานแห่งชาติภูจอง-นายอย จ.อุบลราชธานี และ
          5.พื้นที่ป่าเขาสลัดไดอุทยานแห่งชาติทับลาน จ.นครราชสีมา

          จากผลการดำเนินการที่ผ่านมาเกิดความร่วมมือระหว่างหน่วยงาน ทั้งภาครัฐ เอกชน และชุมชนในท้องถิ่น ทำให้เกิดระบบกลไกในการจัดการฐานข้อมูลสมุนไพรในพื้นที่จนเกิดการอนุรักษ์ และใช้ประโยชน์จากสมุนไพรได้อย่างเหมาะสม โดยรวมแล้วกระทรวงสาธารณสุขมีพื้นที่เขตอนุรักษ์สมุนไพรทั้งหมด 12 แห่ง

          นายแพทย์สุพรรณ กล่าวในตอนท้ายว่า หลังจากที่ออกประกาศพื้นที่เขตอนุรักษ์สมุนไพรแล้ว กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก มีแผนการดำเนินงานดังนี้
          1.สร้างเสริมความรู้ ความเข้าใจและประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับเงื่อนไขในการอนุญาตให้บุคคลเข้าไปใน พื้นที่เขตอนุรักษ์อย่างถูกต้อง
          2.กำหนดวิธีการจัดการเฉพาะในพื้นที่ โดยประสานความร่วมมือกับส่วนราชการที่เกี่ยวข้องและชุมชนเพื่อให้เกิดกระบวน การมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์คุ้มครองสมุนไพรและถิ่นกำเนิด
          3.สำรวจและศึกษา สมุนไพรแต่ละพื้นที่ เพื่อให้มีระบบฐานข้อมูล และนำไปสู่การจัดการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์อย่างเหมาะสม
          4.กำกับติดตาม ตรวจสอบและประเมินผลการดำเนินการตามแผนและกฎหมาย รวมทั้งรวบรวมรายชื่อสมุนไพรที่สำรวจพบในแต่ละพื้นที่ และจำแนกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่สมุนไพรที่มีค่าต่อการศึกษาหรือวิจัย สมุนไพรที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ สมุนไพรที่อาจสูญพันธุ์ เป็นต้น

          ทั้งนี้ในพื้นที่เขตอนุรักษ์อุทยานแห่งชาติทุ่งแสลงหลวง จ.พิษณุโลกซึ่งจัดว่าเป็นแหล่งกำเนิดตามธรรมชาติของกวาวเครือขาวมากกว่า 200 ปีหากมีการนำสายพันธุ์ไปปลูกหรือศึกษาวิจัย มาตรการคุ้มครองจะต้องมีการปลูกทดแทน เพราะที่ผ่านมาป่าสมุนไพรจะถูกคุกคามโดยผู้รู้เท่าไม่ถึงการณ์แม้ว่าทาง กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จะมีมาตรการที่เข้มงวดแล้วก็ตาม จึงเป็นประเด็นที่กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยฯจะต้องเร่งอนุรักษ์ คุ้มครอง และส่งเสริมต่อไป