ลดความเหลื่อมล้ำ สร้างความเป็นธรรม นำสังคมไทยสู่สุขภาวะ ... จากหัวใจคนทำงาน

เมื่อพูดถึงเรื่องความเหลื่อมล้ำในสังคมไทยยุคปัจจุบัน แน่นอนว่ามีหลากหลายรูปแบบที่นำพาให้พบเห็น ทั้งความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ, ด้านการศึกษา, ด้านโอกาสทางสังคม และเชิงภูมิศาสตร์ ซึ่งล้วนแต่นำพาให้เกิดความไม่เป็นธรรมทางสังคม และลดทอนความสามารถในการแข่งขันของประเทศ

“ การสูดอากาศหายใจ คนที่อยู่ในเมืองในห้องแอร์ ก็ได้รับอากาศจากการฟอกเรียบร้อยแล้ว แต่ถ้าเป็นคนตัวเล็กตัวน้อย เขาจะได้เลือกอากาศที่บริสุทธิ์สำหรับเขาไหม ? ”

นี่คือหนึ่งในตัวอย่างของความเหลื่อมล้ำ ซึ่งนายเตชิต ชาวบางพรหม ผู้อำนวยการสำนักนโยบายสาธารณะเขตเมือง สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ ได้กล่าวขึ้นบนเวทีนำเสนอผลงานการทำงานรูปแบบ TED Talk หัวข้อ Talk for Change : 9 องค์กร 9 เรื่องเล่าจุดประกายสังคม...จากใจคนทำงาน ในพิธีประกาศเกียรติคุณนักสังคมสงเคราะห์ดีเด่น ประจำปี 2567 เนื่องในวันปกรณ์ปี 2568 ณ โรงแรมปรินซ์ พาเลซ กรุงเทพฯ เมื่อวันที่ 9 ก.ย. 68 โดยนายเตชิต ได้นำเสนอผ่านหัวข้อ “ ลดความเหลื่อมล้ำ สร้างความเป็นธรรม นำสังคมไทยสู่สุขภาวะ”

นายเตชิตได้เริ่มยกตัวอย่างถึงความเหลื่อมล้ำตั้งแต่เด็กที่เกิดมาลืมตาดูโลก ท่ามกลางต้นทุนของแต่ละครอบครัวที่ไม่เท่ากัน เมื่อเกิดมาด้วยต้นทุนต่ำก็ไม่สามารถที่จะลืมตาอ้าปากได้ ดังนั้นการลืมตาอ้าปากจึงอาจต้องเริ่มสร้างโอกาส เริ่มสร้างการเข้าถึงความเท่าเทียมต่างๆไปด้วยกัน

สูงวัยในอาคาร ... ความโดดเดี่ยวที่น่าสงสาร

พร้อมเดียวกันนี้ประเด็นว่าด้วยเรื่องผู้สูงวัยในอาคาร ก็เป็นอีกประเด็นหนึ่งที่นายเตชิตได้หยิบยกมานำเสนอกลางเวทีนี้ เนื่องจากผู้สูงวัยเริ่มใช้ชีวิตอยู่คนเดียวภายในอาคาร และก็จบด้วยการเสียชีวิตแบบโดดเดี่ยวลำพัง โดยภาครัฐและนิติบุคคลไม่สามารถเข้าถึงพวกเขาเหล่านั้นได้ จึงถึงเวลาแล้วที่ควรสร้างมาตรฐานของนิติบุคคลสำหรับดูแลผู้สูงวัยในอาคารสูง เพื่อลดความเหลื่อมล้ำ

“ ในกรุงเทพฯมีประชากรประมาณ 5.6 ล้านคน ในนั้นอยู่ในชุมชน 2 ล้านคนและอีก 4.6 ล้านคนอยู่ในอาคารสูง แล้วกรุงเทพฯก็ยังเข้าไม่ถึงพวกเขา ” ผอ.เตชิตกล่าว

นอกจากนั้นเรื่องการเข้าถึงฮอร์โมนฟรี ก็เป็นประเด็นหนึ่งที่สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติกำลังขับเคลื่อนอยู่ เพื่อให้สามารถเข้าถึงบริการการยืนยันเพศสภาพเพื่อได้รับฮอร์โมนที่ถูกต้อง หรือไม่ว่าจะเป็นประเด็นเรื่องการลดความเหลื่อมล้ำทางด้านเพศสภาพ ยกตัวอย่างผู้ให้คำปรึกษาบริการด้านการแพทย์ไม่สามารถเรียกเพศชายที่แต่งตัวเป็นหญิงว่านาย หรือไม่สามารถสอบถามสาเหตุที่เพศหญิงแต่งตัวเป็นเพศชาย

คนจนเมืองกับการเข้าถึงสิทธิด้านต่างๆ

อีกหนึ่งไฮไลท์สำคัญของการนำเสนอผลงานครั้งนี้ คือประเด็นเรื่องคนจนเมือง ซึ่ง สช.เคยจัดเวทีหัวข้อมาตรวัดความเป็นธรรมคนจนเมือง เพื่อนำไปสู่การลดความเหลื่อมล้ำ สร้างความเป็นธรรม จะมีกระบวนการอย่างไรเพื่อเปิดรับฟัง ไปจนถึงมีการจัดการข้อมูลหรือสร้างโอกาสที่จะเพิ่มนโยบายสาธารณะให้ทุกคนได้เข้าถึงสิทธิด้านต่างๆ“ คนที่อยู่ในเมืองไม่ใช่แค่คนในพื้นถิ่น มันยังมีทั้งประชากรแฝงกลางวัน,ประชากรแฝงกลางคืน และประชากรที่มาหากินในพื้นที่ ซึ่งพวกเขาอาศัยอยู่ตามซอกตึก ดังนั้นไม่ได้รับสิทธิเท่ากับคนทั่วไปอย่างแน่นอน โดยเฉพาะสิทธิการเข้าถึงระบบการบริการด้านสุขภาพ เวลาเจ็บไข้ได้ป่วยพวกเขาต้องหยุดทำมาหากิน ต้องเสียทั้งค่าบริการด้านการแพทย์, ค่ายารักษาโรค รวมถึงต้องเสียค่าเดินทางอีกด้วย ”

นายเตชิต กล่าวทิ้งท้าย ดังนั้นการลดความเหลื่อมล้ำ สร้างความเป็นธรรม และนำสังคมไทยสู่สุขภาวะ จึงอาจต้องอาศัยการดำเนินการอย่างบูรณาการในหลายมิติ ทั้งการปฏิรูปโครงสร้างเศรษฐกิจ, การสร้างโอกาสให้แก่ทุกกลุ่มคน, การพัฒนาระบบบริการสาธารณะให้ทั่วถึงเป็นธรรม, การมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในการตรวจสอบและกำหนดนโยบาย และการสร้างกลไกทางสังคมที่ส่งเสริมศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ เพื่อสร้างสังคมที่ทุกคนมีโอกาสและเข้าถึงทรัพยากรอย่างเท่าเทียมกัน เพื่อนำไปสู่สุขภาวะที่ดีทั้งกาย,ใจ และสังคม.

16 กันยายน 2568