เวทีการประชุมระดับชาติเรื่องสุขภาวะทางเพศ ครั้งที่ 1 ประเด็นการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น ณ อิมแพ็ค เมืองทองธานี เมื่อเร็ว ๆ นี้ โดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) มูลนิธิสร้างความเข้าใจเรื่องสุขภาพผู้หญิง (สคส) จัดขึ้นเป็นครั้งแรก มุ่งให้ความสำคัญกับการหาแนวทางการลดอัตราการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นใน

ประเทศไทย พบว่า สถานการณ์การตั้งครรภ์ในวัยรุ่นของไทยเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ปัจจุบันทุก 4 นาทีมีวัยรุ่นคลอดลูก 1 คน ที่แย่ไปกว่านั้นคือทุก 2 ชม. มีเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี คลอดลูก 1 คน นั่นหมายความว่าปัจจุบันทารกทุก 1 ใน 6 คนเกิดจากแม่ที่ยังวัยรุ่น
นพ.วิชัย โชควิวัฒน ประธาน กรรมการบริหาร สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ กล่าวตอนหนึ่งในการปาฐกถานำ เรื่อง “คุณภาพชีวิตวัยรุ่น คุณภาพประเทศไทย” ว่า การดับอารมณ์ทางเพศหรืองดเว้นเพศสัมพันธ์ ถ้าสามารถทำได้ก็เป็นหนทางแก้ปัญหาที่ชะงัด

 แต่คงมีไม่มากคนนักที่ทำได้
มหาตมะ คานธี เมื่อท่านเป็นผู้นำขบวนการเอกราช พยายามสอนให้บรรดาสาวกละเว้นการร่วมเพศ แม้แต่งงานแล้วก็แยกห้องนอน เมื่อเกิดความต้องการทางเพศแนะนำให้ไปอาบน้ำเย็น ๆ แม้คนอินเดียจะเชื่อฟังท่านมหาตมะมากแต่คงไม่ใช่เรื่องนี้ เพราะประชากรอินเดียก็ยังเพิ่มสูงตลอด ท่านมหาตมะเองแต่งงานเมื่ออายุยังน้อย และได้เล่าไว้ในหนังสือ “ทดลองความจริง” (My Experiments with Truth)ว่าคืนหนึ่งต้องดูแลพ่อที่ป่วยหนัก แต่เห็นพ่อเริ่มอาการดีขึ้นและตนเองมีความต้องการทางเพศ จึงละการดูแลพ่อไปร่วมเพศกับภรรยากลับมาอีกทีพ่อตายแล้ว ซึ่งท่านเสียใจอย่างยิ่ง

จะเห็นว่า ความพยายามที่จะงดเว้น หักห้าม หรือหยุดยั้งแรงขับทางเพศ เป็นเรื่องยากลำบาก และมีตัวอย่างความล้มเหลวปรากฏให้เห็นอย่างมากมาย แม้แต่กับผู้ใหญ่ ที่ควรมีความสามารถควบคุมตัวเองได้ดีกว่า ก็ไม่มีหลักประกันว่าจะไม่ล้มเหลว ยิ่งกับวัยรุ่นที่มีแรงขับทางเพศแรงยิ่งกว่า และมีอำนาจยับยั ้งน้อยกว่า ยิ่งมีโอกาสล้มเหลวได้มากกว่า

“จุดคานงัดที่สำคัญ ทำอย่างไรจะให้เด็กผู้หญิงของเราที่ยอมตัวยอมใจให้แก่ผู้ชาย คิดและพูด อย่างสไปร์ทตัวละครในเรื่องฮอร์โมนที่ว่า อยากกินสไปร์ทต้องใส่ถุง” นพ.วิชัย กล่าว
กฎหมายไทยปัจจุบัน ขีดวงให้ยุติการตั้งครรภ์อย่างถูกกฎหมายได้แคบมากกว่าอังกฤษ อังกฤษ มีองค์กรการกุศล ชื่อ “องค์กรบริการให้คำปรึกษาการตั้งครรภ์แห่งอังกฤษ” เรียกย่อ ๆ ว่า “บีพาส” ให้บริการยุติการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัยหลักการสำคัญขององค์กรนี้ มีทางเลือกให้ 3 ทาง 1. ให้ตั้งครรภ์ต่อไป แล้วเตรียมพร้อมให้เลี้ยงดูลูกได้อย่างมีคุณภาพ 2. ให้ตั้งครรภ์ต่อไป แล้วเตรียมหาพ่อแม่อุปถัมภ์ให้ 3. ให้บริการยุติการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัย

นอกจากนี้ในงานยังมีห้องประชุมย่อย ในหัวข้อโปรแกรมพ่อวัยใส แม่วัยทีน เพื่อรับมือกับการเป็นพ่อแม่ โดย พญ. จิราภรณ์ อรุณากูร กุมารแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี ผู้ก่อตั้งคลินิกแม่วัยรุ่นใน รพ. ให้รายละเอียดถึงการจัดเก็บข้อมูล ว่า รูปแบบการทำงานเพื่อช่วยประเมินความเสี่ยงว่าจะช่วยเยียวยาแก้ปัญหาแม่วัยรุ่นอย่างไรบ้าง โดยใช้วิธีสัมภาษณ์แยกแฟ้ม ไม่ รวมประวัติกับแฟ้มคนไข้ทั่วไปของ รพ.เพื่อป้องกันข้อมูลส่วนตัวรั่วไหล

จากข้อมูลพบว่าการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นไม่เป็นปัญหาทางสุขภาพ เพราะวัยรุ่นเป็นวัยเจริญพันธุ์พร้อมที่จะสืบพันธุ์และสร้างเผ่าพันธุ์ ลูกน้ำหนักน้อย ตัวเล็ก ช่องคลอดแคบ ไม่ใช่เพราะแม่วัยรุ่นตัวเล็ก ตราบใดที่ผู้หญิงมีประจำเดือนท้องได้ก็คลอดลูกได้ แต่ที่เด็กคลอดก่อนกำหนด ตัวเล็กมาจากการที่แม่วัยรุ่นไม่ได้รับการดูแลอย่างเต็มที่ ฝากครรภ์ช้าระหว่างตั้งท้องไม่ได้บำรุง มีสภาพจิตใจไม่ดีซึ่งเกิดจากภาวะปัญหาด้านจิตสังคม

“ปัจจุบันเจอมาก คือแม่วัยรุ่นกลัวอ้วนกลัวน้ำหนักขึ้นเยอะแล้วลดไม่ได้ พบว่าแม่วัยรุ่นน้ำหนักตัวไม่ขึ้นเพราะสาเหตุนี้ และถึงแม้เขาจะเป็นแม่แต่เขาเป็นวัยรุ่นท้องอยู่ก็มีเพศสัมพันธ์กับพ่อของลูกไม่ได้ป้องกัน นำมาซึ่งโรค ส่วนผู้ชายก็ยังมีพฤติกรรมเสี่ยงไปมีกิ๊กตามประสา เราต้องสนับสนุนให้ใช้ถุงยางอนามัยแม้จะเป็นพ่อของลูกก็ตาม”

พญ.จิราภรณ์ กล่าวว่า วิธีป้องกันปัญหาของแม่วัยรุ่นท้องซ้ำ ทางคลินิกจะแนะนำให้แม่วัยรุ่นใช้วิธีใส่ห่วงคุมกำเนิดหลัง คลอด ซึ่งสามารถใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ 30 บาท แต่ก็มีหลายรายปฏิเสธเพราะผู้ปกครองมองว่าจัดการได้ แต่ก็มีกรณีปรากฏว่าวัยรุ่นท้องซ้ำ ซึ่งส่วนใหญ่การเดินทางมาคลินิกแม่วัยรุ่นผู้ปกครองจะพามา แต่เราพบว่าการสนับสนุนค่ารถให้แม่วัยรุ่นที่มีฐานะไม่ดีจะช่วยให้เขามาพบหมออย่างสม่ำเสมอ แต่ปัจจุบัน ทางรพ.ไม่มีงบประมาณ จากเดิมที่เคยได้รับการสนับสนุน รวมทั้งการชักชวนผู้ชายมาก็เป็นเรื่องยากทั้ง ๆ ที่การเลี้ยงดูลูกให้ดีต้องอาศัยทั้งพ่อและแม่ต้องช่วยกัน

ปัญหาแม่วัยรุ่นยิ่งแก้สถิติแม่อายุน้อยยิ่งเพิ่ม ที่สุดแล้วต้องหันมาดูว่าวัยรุ่นจะมีเซ็กซ์ที่ปลอดภัยจะเริ่มต้นอย่างไร.

ที่มา เดลินิวส์ ฉบับวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2557
โดย พรประไพ เสือเขียว