แม้การเจริญมรณัสสติ (การระลึกถึงความตาย) จะเป็นหลักธรรมประการหนึ่งที่พระพุทธองค์ทรงแสดง
 แต่ชาวพุทธ ส่วนหนึ่งที่ยังติดอยู่ในความเชื่อเรื่องโชคลาง มักจะปฏิเสธที่จะพูดถึงเรื่องนี้
 แท้จริงแล้วเรื่องของความเจ็บป่วย เรื่องของความตาย  เป็นเรื่องที่ต้องเกิดขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ หากไม่ได้มีการเตรียมตัวไว้ก่อน จะเกิดความทุกข์มากเมื่อเรื่องเหล่านี้มาถึง
มรณัสสติมิใช่ความยินดีในความตายดังที่กล่าวมาแล้วว่า มรณัสสติ เป็นการหมั่นระลึกถึงความตาย
 เป็นการพัฒนาจิตให้รู้โลกตามที่เป็นจริ ง และเตรียมตัวเตรียมใจให้พร้อมเมื่อวันเวลานั้นมาถึง
 ท่านอาจารย์พุทธทาสภิกขุได้บรรยายไว้ในหนังสือปัจฉิมอาพาธว่า การเรียนรู้ชีวิตใกล้ตาย
ทำให้มีปัญญาที่สมบูรณ์ขึ้น เราจะศึกษาความเ จ็บ ความตายความทุกข์ให้มันชัดเจน
 ไม่สบายทุกทีก็ฉลาดขึ้นทุกทีเหมือนกัน

    นอกจากนี้ ท่านยังได้ให้ข้อเตือนใจว่า การตายเป็นหน้าที่ของสังขารอย่างไม่มีทางเปลี่ยนแปลงแก้ไข นอกจากการต้อนรับ
ให้ถูกวิธี การเจริญมรณัสสติ จึงมิใช่เรื่องการเชิญชวนให้ยินดีในความตาย แต่เป็นการทำความเข้าใจในกฎของธรรมชาติ ซึ่งจะต้อง
เปลี่ยนแปลงและเป็นไปเช่นนั้นเอง

ต้อนรับความตายอย่างไร ในวาระสุดท้ายของชีวิตวาระสุดท้ายของชีวิต เป็นหนทางที่ทุกคนต้องผ่านอย่าง หลีกเลี่ยงไม่ได้ หากได้มีการเตรียมตัวไว้บ้าง เมื่อวันนั้นมาถึงจริงๆจะได้ตั้งรับอย่างถูกวิธี ไม่เกิดความหวาดกลัว  ทุรนทุรายจนทำอะไรไม่ถูก การเจริญมรณัสสติ จึงเป็นการเตรียมความพร้อมทางด้านจิตใจ ซึ่งเป็นเรื่องที่ต้องทำเอง ส่วนการดูแลเกี่ยวกับความเจ็บป่วย การบรรเทาปวดเป็นเรื่องที่แพทย์จะช่วยได้ และหากผู้ป่วยได้เขียน Living will หรือ Advance directive ไว้

คือแสดงเจตนาเป็นหนังสือไว้ล่วงหน้าเกี่ยวกับการรักษาพยาบาลในวาระสุดท้ายของชีวิตว่า
 ขอให้ดูแลแบบประคับประคอง (Palliative care) เพื่อจากไปอย่างสงบ ไม่ประสงค์ให้ใช้เครื่องมือต่างๆ

 เช่น ใส่ท่อช่วยหายใจทางปาก ใส่สายอาหารทางจมูก เจาะคอ หรือ ปั๊มหัวใจ เหล่านี้สามารถเขียน
ไว้ได้ เพราะการยืดความตายด้วยเครื่องมือเหล่านี้ จะทำให้เกิดความทุกข์ทรมานและจากไปอย่างไม่สงบ
การเตรียมพร้อมในเรื่องนี้ จะทำให้แพทย์และญาติทราบความประสงค์ที่แท้จริง และถือปฏิบัติได้ถูกต้อง
 ส่วนเรื่องทรัพย์สินก็สามารถเขียนเป็นพินัยกรรมไว้ได้ เรื่องเหล่านี้อาจจะขอคำปรึกษา
ได้จากหน่วย Palliative care ของโรงพยาบาลหรือขอเอกสารแนะนำได้จากสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ
มรณัสสติ การระลึกถึงความตาย จึงมิใช่การยินดีในความตายหรือเกิดความเบื่อหน่ายชีวิตจนอยากจะจากโลกนี้ไปเร็วๆ














ที่มา หนังสือ สานพลัง ปฎิรูประบบสุขภาพ ฉบับที่ ๖๕ เดือน ธันวาคม 2558
ภาพประกอบจากอินเตอร์เน็ต